ส่องกระแส”ไร้เงินสด”เมียนมา

การชำระเงินด้วยช่องทางดิจิทัล กำลังเดินหน้าในอาเซียน เห็นได้จากการที่ผู้บริโภคเกินครึ่งมั่นใจว่าไม่ต้องมีเงินสดก็ใช้ชีวิตได้ทั้งวัน

อย่างไรก็ตาม การตระหนักรู้เกี่ยวกับระบบชำระเงินแบบไม่ต้องใช้เงินสดในเมียนมายังค่อนข้างต่ำ

การสำรวจคน 504 คนในเมืองย่างกุ้ง ปะเต็ง มัณฑะเลย์ และมาเกวเมื่อเร็วๆ นี้ของ Visa พบว่าผู้บริโภคถึง 60% ชำระเงินแบบไม่ใช้เงินสดในไฮเปอร์มาร์เกตและซูเปอร์มาร์เกต รองลงมาคือใช้ตามห้างสรรพสินค้า, ร้านอาหาร, ร้านสะดวกซื้อ และสำหรับการเดินทาง

กระนั้น การตระหนักรู้เกี่ยวกับระบบชำระเงินแบบแตะบัตรและคิวอาร์ ยังค่อนข้างต่ำ โดยมีเพียง 21% ที่ทราบว่ามีบัตรที่สามารถใช้จับจ่ายได้โดยไม่ต้องเสียบในเครื่องอ่านบัตร 10% ทราบว่าสามารถชำระเงินผ่านมือถือได้ และ 9% ทราบว่ามีการชำระเงินแบบ QR code

สำหรับการผลักดันกระแสไร้เงินสดในเมียนมา มีการท้าทายหลายอย่าง

การชำระเงินทางดิจิทัลต้องอาศัยไฟฟ้าและอินเทอร์เน็ต ขณะที่ไฟฟ้าตามชนบทซึ่งอาจดับในบางครั้ง น่าจะเป็นอุปสรรคใหญ่ในการโน้มน้าวให้คนหันไปชำระเงินทางดิจิทัลแทนเงินสด

อีกปัญหาคือการขาดการฝึกสอนพนักงานเกี่ยวกับเทคโนโลยีใหม่ๆ

ซีอีโอแพลทฟอร์มเรียกรถ Get Myanmar ระบุว่าแม้แต่ในเมืองย่างกุ้งและมัณฑะเลย์ ซึ่งคนคุ้นเคยกับเทคโนโลยี แต่พนักงานบางคนไม่ทราบวิธีรับชำระเงินจากมือถือหรือบัตร และบางครั้งขอให้จ่ายเงินสดเพราะอินเทอร์เน็ตล่ม

แม้กระทรวงคมนาคมและสื่อสารเปิดเผยเมื่อปีที่แล้วว่ามีผู้จดทะเบียนมือถือกว่า 56 ล้านรายในประเทศช่วงปีงบประมาณ 2560-61 แต่มีคนไม่มากนักที่มีบัญชีธนาคาร

ที่ปรึกษาด้านการชำระเงิน Mercator Advisory Group ประเมินว่าคนเมียนมา 74% ไม่มีบัญชีธนาคารและมีเพียง 5% ที่มีบัตรเดบิต ทำให้เป็นการยากที่จะพัฒนาระบบ e-payment บนมือถือ

การนำเสนอข้อมูลและความรู้เกี่ยวกับการเงิน จะมีส่วนสำคัญในการโน้มน้าวประชาชนให้ใช้การชำระเงินรูปแบบใหม่ ซึ่งเมื่อผู้บริโภคมีความเข้าอกเข้าใจวิธีชำระเงินใหม่ๆ แล้ว ก็จะเป็นหนึ่งในการวางรากฐานของการพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัลในเมียนมา

แต่การสำรวจพบว่าชาวเมียนมาเกินครึ่งที่อาศัยอยู่ในเมือง สนใจที่จะเปิดบัญชีธนาคารและใช้ระบบชำระเงินแบบใหม่ ผู้บริหารประจำเมียนมาของ Visa ระบุว่าการใช้ระบบชำระเงินดิจิทัลมีประโยชน์หลายด้าน สำหรับผู้บริโภคเองจะได้รับเงินหรือสินเชื่อภายในเวลาอันรวดเร็ว สำหรับคนที่ทำการค้าแล้ว ระบบนี้จะลดต้นทุนในการดูแลเงินสดและเช็ค ทั้งยังสามารถเข้าถึงลูกค้าได้ทั่วโลกและรับรองว่าจะมีการชำระเงินแน่นอน