เริ่มแล้ว โครงการ “ชิม ช้อป ใช้” วันนี้(23ก.ย.62) เป็นวันแรกเปิดลงทะเบียนรับสิทธิ์ เพียงวันละแค่ 1 ล้านสิทธิ์ ล่าสุดแค่ช่วงเช้า (07.30 น.) ปรากฏว่าประชาชนแห่ลงทะเบียนแล้วกว่า 2 แสนคนเพื่อรับสิทธิ์ 1,000 บาท สำหรับใช้ท่องเที่ยวเอาไปใช้จ่ายได้ค่าที่พัก ค่าเดินทาง ค่าอาหาร ซื้อของฝาก ได้ในร้านที่ร่วมโครงการซึ่งมีอยู่ทั่วประเทศ
ไม่ได้แปลกใจอะไร โดยนิสัยคนไทยอะไรที่เป็นของแจกของฟรีก็คว้าก่อน แต่ต้องดูกันยาวๆเพราะยังเหลืออีกหลายวัน
อย่างไรก็ตาม ทุกครั้งที่ภาคส่งออกส่งสัญญาณไม่ดี รัฐบาลก็จะหันไปพึ่งเนื้อนาบุญธุรกิจท่องเที่ยวช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจ วันนี้ท่องเที่ยวกำลังอ่อนแรงลงเรื่อยๆไม่ต้องพูดถึง “ต่างชาติ” เที่ยวไทยที่ส่อเค้าไม่ดีนานแล้ว แม้แต่ “ไทยเที่ยวไทย” ก็ออกอาการแผ่วปลาย รายงานล่าสุดของการท่องเที่ยวฯระบุว่า 8 เดือนที่ผ่านมา มีจำนวนนักท่องเที่ยวไทยเดินทางท่องเที่ยวในประเทศ “ไทยเที่ยวไทย” 103.5 ล้านคน-ครั้ง เติบโตเพียง 1% สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวประมาณ 7 แสนล้านบาท หรือเติบโต 3.7% ถือว่ายังห่างจากเป้าหมายที่วางไว้ที่ 170 ล้านคน-ครั้งอยู่พอสมควร
รัฐบาลอาจจะเห็นว่าสัญญาณเศรษฐกิจมีแนวโน้มไม่ดีจะหวังให้ “ต่างชาติ” มาเที่ยวก็ลำบาก จึงออกมาตรการกระตุ้นให้ “ไทยเที่ยวไทย” ให้ไปเที่ยวเมืองรอง 55 จังหวัดเป็นการเพิ่มกำลังซื้อให้กับประชาชน กระตุ้นเศรษฐกิจในชุมชนซึ่งเป็นเศรษฐกิจฐานราก
ไม่รู้ว่าเม็ดเงินแค่ 10,000 ล้านบาท สำหรับนักท่องเที่ยว 10 ล้านคนที่รัฐบาลขุดบ่อล่อปลาให้ออกมาใช้จ่ายนั้นเพิ่มขึ้นนั้นจะเฉลี่ยไป 55 จังหวัดอย่างทั่วถึงหรือไม่ จะมีผลต่อการกระตุ้นเศรษฐกิจแค่ไหน ที่หวังว่าจะให้หมุน 3-4 รอบและช่วยดันจีดีพี.ให้โตขึ้นก็คงเป็นความหวังลมๆ แล้งๆ ซึ่งเจตนานโยบายนี้ลึกๆ แล้ว หวังจะช่วยผู้ประกอบการในชุมชน แต่ไม่รู้จะไปถึงหรือไม่ เพราะคนไทยส่วนใหญ่ยังไม่นิยมท่องเที่ยวแบบชุมชน เม็ดเงินทั้งหลายคงจะอยู่ในแหล่งท่องเที่ยวใหญ่ๆ ตรงนี้จะตรวจสอบยังไง
สมมุติว่า เม็ดเงินที่ใส่ลงไปจะทำให้มีคนไทยไปเที่ยวจับจ่ายใช้สอยในชุมชนเพิ่มขึ้นก็ตาม แต่ผู้ประกอบการที่ทำธุรกิจเกี่ยวเนื่องกับท่องเที่ยวในชุมชนจริงๆ ก็เป็นคนแค่ 10% ที่ได้ประโยชน์อีก 90% ที่เหลือเป็นชาวบ้านทั่วไปไม่ได้มีกิจการอะไร รัฐบาลที่ผ่านๆ มาก็ทุ่มเม็ดเงินใส่ในโครงการท่องเที่ยวชุมชนมากมายส่วนใหญ่ก็ “ตำพริกละลายแม่น้ำ” ได้ไม่คุ้มเสีย
แม้วันแรกคนลงทะเบียนขอรับสิทธิ์จะคึกคัก แต่ก่อนหน้านี้ในฝั่งผู้ประกอบการกลับไม่สนใจเข้าร่วมโครงการ โดยกรมบัญชีกลางได้ออกมาแถลงถึงการรับสมัครร้านค้า ร้านอาหาร และที่พัก เพื่อร่วมโครงการ ปรากฏว่า มีผู้มาสมัครร่วมโครงการเฉลี่ยวันละ 500-600 ราย รวมแล้วเพียง 2,300 ร้านค้าเท่านั้น น้อยกว่าเป้าหมายเดิมที่ตั้งไว้ว่าจะมีผู้สมัครถึง 50,000 ร้านค้าจนต้องปรับเป้าลงมา และไปดึงร้านค้าธงฟ้าประชารัฐและร้านค้าทั่วไป ที่ติดตั้งแอปพลิเคชั่นถุงเงิน เข้ามาร่วมพร้อมปรับลดเงื่อนไขที่ยุ่งยากให้ร้านค้าร่วมโครงการได้ง่ายขึ้น
แต่ที่จะทำให้โครงการนี้ล้มเหลวไปไม่รอด คือ วิธีการว่านำเงินไปถึงมือผู้บริโภคได้อย่างไร ตรงนี้ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตคนที่อยู่ในกลุ่มเป้าหมายแถมมีเงื่อนไขเยอะต้องลงทะเบียนผ่านแอปพลิเคชั่น รัฐจึงจะเติมเงินให้คนละ 1000บาท และต้องใช้จ่ายกับร้านค้าที่มีการลงทะเบียนคิวอาร์โค้ดไว้ ไม่รู้ว่าเครื่องไม้เครื่องมือเหล่านี้มีความพร้อมหรือไม่ ผู้บริโภคที่เข้าใจวิธีใช้มีมากน้อยแค่ไหน คุณลุงคุณป้าเจ้าของร้านค้าในชุมชนพร้อมหรือยัง
ในอีกมุมหนึ่งมาตรการนี้ แสดงให้เห็นถึงนโยบายรัฐบาลนี้ ฟุ้งเฟ้อฟุ่มเฟือย ยิ่งกว่านี้ ยังทำเรื่องง่าย ให้เป็นเรื่องยาก อย่างกรณีนี้ต้องทำแอปใหม่ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ใหม่ ใส่ความซับซ้อน มากเกินไป จนกระทั่งจำนวนร้านค้าร่วมน้อยกว่าที่คาด
ที่สำคัญเป็นมาตรการส่งเสริมให้ “คนจน” ออกมาเที่ยว แทนที่จะจูงใจให้คนรวยมาเที่ยว เอาเงินคนรวยมากระตุ้นเศรษฐกิจชุมชน นโยบายชิมช้อปใช้จึงเกาไม่ถูกที่คันทำไมถึงบอกว่า ส่งเสริมให้คนจนไปเที่ยวเพราะว่าเงิน 1000 บาท คงไม่มีคนรวยที่ไหนจะมาใช้สิทธิ์ ให้เสียเวลาแค่ 1 พันบาท เติมน้ำมันรถวิ่งไม่ทันไรก็หมดแล้ว
แต่ถ้าจูงใจคนรวยออกมาท่องเที่ยวด้วยการเอาเงินที่ใช้จ่ายมาหักลดหย่อนภาษีได้ เช่น ใช้จ่ายเงินท่องเที่ยว 5 หมื่นบาทขึ้น ไปมาหักลดหย่อนภาษี 10% จะตรงเป้ามากกว่า และส่งผลสะเทือนกับชุมชนมากกว่า
ส่วนคนชั้นกลางลงมาและคนจน รัฐบาลควรจะส่งเสริม “การออม” เพราะทุกวันนี้คนกลุ่มนี้มีปัญหาการออมสำหรับใช้ในอนาคต เป็นพวก “แก่ก่อนรวย” ก็เพราะรัฐบาลไหนๆ ก็มักมีนโยบายล่อให้คนกลุ่มนี้ออกมาใช้เงิน มาจับจ่ายใช้สอยทั้งนั้น
ทั้งที่เม็ดเงินจากคนกลุ่มนี้เหลือน้อยเต็มที มันแค่น้ำจิ้มไม่ใช่อาหารจานหลักอาจจะไม่ได้มีผลต่อการกระตุ้นเศรษฐกิจจริงๆเท่าไหร่นัก
