“ธุรกิจครอบครัวในอุตสาหกรรมก่อสร้างไทย จะทำอย่างไรให้ธุรกิจครอบครัวสามารถดำเนินธุรกิจเกิน 3 รุ่น สามารถอยู่ได้เกิน 100 ปี”
ปัญหาหลักสำหรับธุรกิจครอบครัว ที่ทำให้ไม่สามารถดำเนินธุรกิจต่อไปได้ คือการไม่สื่อสารกันของคนในครอบครัวและขาดการวางแผนในการดำเนินธุรกิจในรุ่นต่อ ๆ ไป ซึ่งหลักการที่จะบริหารธุรกิจครอบครัวให้ประสบความสำเร็จและยั่งยืนนั้นจะต้องมีกลยุทธ์ 6Cs
ศาสตราจารย์กิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์ ประธานกรรมการ บริษัท เบเคอร์ แอนด์ แม็คเค็นซี่ จำกัด กล่าวในงานเสวนา Future Construction 2019 : BUILT TO LAST ในหัวข้อ “การสานต่อธุรกิจครอบครัวอย่างยั่งยืน” ว่า จากการสำรวจเจ้าของธุรกิจครอบครัว 3,250 ราย ของ The Williams Group พบว่าอัตราการสืบทอดธุรกิจครอบครัวในปัจจุบันล้มเหลวมากกว่า 70% ซึ่งสาเหตุของการล้มเหลวนั้น 25% มาจากไม่ได้มีการวางแผนในการสืบทอดธุรกิจสู่รุ่นลูก-หลาน 60% ขาดการสื่อสารและความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างสมาชิกในครอบครัว 12% ไม่มีจุดมุ่งหมายหรือพันธกิจ และ 3% เกิดจากความบกพร่องของผู้เชี่ยวชาญ
ส่วนด้านปัญหาของธุรกิจครอบครัวพบว่ามี 10 ประการ คือ
1.ขาดการวางกลยุทธ์ทางธุรกิจ และการเงิน
2.ขาดการจัดโครงสร้างการประกอบธุรกิจ และการถือหุ้นที่ดี
3.เอกสารทางกฎหมายไม่ครบถ้วน
4.ขาดกลไกการจัดสรรผลประโยชน์ หรือความเป็นเข้าของธุรกิจ
5.ขาดการสื่อสารของคนในครอบครัว
6.ขาดแนวคิดในการแยกประเด็นทางธุรกิจ และประเด็นทางครอบครัว
7.ขาดการวางแผนสืบทอดธุรกิจและการเลือกผู้นำรุ่นต่อไป
8.ขาดนโยบายการจ้างงานของสมาชิกในครอบครัว
9.ขาดมืออาชีพ กรรมการอิสระ
10.ไม่มีมาตรการลดความเสี่ยง ทั้งการหย่าร้าง การตาย ความไม่ไว้วางใจ และความตกต่ำของธุรกิจ
ศาสตราจารย์กิติพงศ์ ยังกล่าวอีกว่า การบริหารธุรกิจครอบครัวให้ประสบความสำเร็จและยั่งยืนจะต้องมีกลยุทธ์ 6Cs คือ
1.Corporate Structure มีการจัดโครงสร้างของบริษัท ธุรกิจครอบครัว เช่น การจัดตั้งบริษัทโฮลติ้ง การจัดตั้งบริษัทประกอบการแบ่งตามประเภทธุรกิจ และการจัดตั้งกงสี
2.Compensation มีการจัดสรรอย่างเท่าเทียมและเป็นธรรม รวมถึงมีนโยบายในการจัดสรรอย่างชัดเจน เพื่อป้องกันความขัดแย้ง
3.Communication มีการสื่อสาร พบปะพูดคุย ช่วยลดความขัดแย้งที่อาจเกิดจากปัญหาความแตกต่างของสมาชิกครอบครัวแต่ละรุ่น
4.Conflict Resolution มีกระบวนการเจรจา การไกล่เกลี่ย ประนีประนอมระหว่างสมาชิกในครอบครัว
5.Care&Compassion มีความเอื้ออาทรและความกรุณา ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เห็นใจระหว่างทายาทในครอบครัว รวมถึงผู้ที่เกี่ยวข้อง
6.Change ซึ่งการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญคือเริ่มจากการเปลี่ยนแปลงตัวเองทางด้านความคิด และเปลี่ยนจากพูดเป็นการลงมือทำ
หากพูดถึง ธุรกิจรับเหมาก่อสร้างในปัจจุบัน ก็เป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่ต้องปรับตัว เพราะนอกจากปัจจัยลบจากภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวแล้ว ยังประสบกับความท้าทายหลายประการ คือ ความต้องการจ้างแรงงานเพิ่มสูงขึ้น อัตราค่าจ้างสูงและทักษะของแรงงาน ไม่สอดคล้องกับความต้องการของตลาด, ผู้รับเหมาต่างชาติเข้าแข่งขันร่วมประมูลโครงการภาครัฐ และเดินหน้าตัดราคา, การขาดแรงเงินทุนหมุนเวียน, Macro prudential สำหรับสินเชื่อที่อยู่อาศัย และการปรับปรุง บังคับใช้กฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
